Ukrayna’da Savaş Tehlikeli Bir Aşamaya Geçti
Dr. Can Kasapoğlu, Direktör, EDAM Savunma Programı
Sine Özkaraşahin, Analist, EDAM Savunma Programı
Elif Karaalioğlu, Analist, EDAM Savunma Programı
Ukrayna’da Sivillere Yönelik Tehditler ve Savaş Suçları
- Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri, çatışma alanından ayrılan sivilleri birçok kez vurmuştur. Mariupol’de ve İrpin’de tahliye koridorları hedef alınmıştır.
- Halihazırda Rus kuşatması altında olan Mariupol’de ciddi bir insani kriz vardır ve durum giderek daha kötü bir hal almaktadır. Hastaneler dahil olmak üzere altyapı ağır bombardıman altındadır.
- Ukrayna genelinde daha tehlikeli bir gelişme, Rusya tarafından, özellikle sivil meskun alanlar ve tahliye sahalarına yakın yerleşimlerde, PFM-1 anti-personel mayınlarının kullanımı ile ilgili iddialardır. Şekli nedeniyle, ‘kelebek mayını’ olarak da bilinen PFM-1, genellikle uçak ya da helikopterlerden hedef bölgeye serpilerek kullanılır. Özellikle çocukların ilgisini çekmesi ve hafif bir temas ile (örneğin elde tutularak) infilak edebilmesi nedeniyle son derece tehlikelidir. Sovyetler, söz konusu kara mayınlarını Afganistan’da kullanmış ve çok sayıda sivil kayıba neden olmuştur.
PFM-1 ‘Kelebek’ Mayınları (Afganistan)
Güney Sektörü: Mariupol – Mykolaiv Durum ve Kritik Gelişmeler
- Mariupol cephesinde TOS-1A termobarik çok namlulu roketatar sisteminin (ÇNRA) gözlemlenmesi, Rusya’nın bölgede bundan sonra izleyeceği harekat tasarısına ilişkin endişeleri artırmıştır.
- Mykolaiv’de Ukrayna oynak savunmasının icra ettiği karşı taarruzlar nedeniyle sonuç alamayan Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri’nin, bu cephede faaliyetlerini yoğunlaştırması beklenmektedir. Güney Bug Nehri – Kırım ekseninin kontrol altına alınması, Odessa’ya icra edilecek müteakip taarruz için bir askeri ön koşul olmayı sürdürmektedir.
- Geçtiğimiz günlerde, güney sektörünün tahkim edilmesi için (Melitopol) civarında, Kırım’dan gelen askeri, zırhlı bir Rus treni tespit edilmiştir. Basın kaynakları, trenin Herson istikametine gittiğini iddia etmektedir.
Rus zırhlı treni ve 23mm ZSU-23-2 uçaksavar silahı
3- Ele Geçirilen Bölgelerdeki Rosgvardia – OMON Faaliyeti
- Rus işgali planlarının gerisinde de olsa somut kazanımlar elde ettikçe, cephe gerisinde Rosgvardia’nın (Milli Muhafızlar) ve toplumsal olaylara müdahale paramiliter birimi olan OMON’un faaliyetlerinde artış gözlemlemekteyiz.
- Açık kaynaklı veriler Rus Rosgvardia personelinin Enerhodar’daki Zaporizhzhia Nükleer Santrali’ni koruduğunu göstermektedir. Yine, Rus Rosgvardia birliklerinin Enerhodar belediye binasının emniyetini aldıkları tespit edilmiştir. Herson’da da yoğun Milli Muhafız etkinliği gözlemlenmektedir.
- Kadirov’a bağlı Çeçen Rosgvardia birliklerinin ise ağırlıklı olarak Kiev yakınlarında görev yaptığı rapor edilmektedir.
4- Rus Hava & Füze Taarruzuna İlişkin Trendler
- Geçtiğimiz günlerde operasyonel tempoda genel bir düşüş müşahede edilse de, belirtilen durumun, harekat tasarısında değişikliğe gidilen dönemde ikmal hatlarının ve kuvvet kaydırma faaliyetinin güncellenmesi için, geçici bir dönem olduğu değerlendirilmektedir. Önümüzdeki günlerde Rus hava ve füze taarruzları ile kara ateş-destek unsurlarının kullanımının artması beklenmektedir.
- 11 Mart sabah saatlerinde, Ukrayna derinliğinde Ivano-Frankivsk ve Lutsk bölgesinde çeşitli hedefler vurulmuştur. Rus kaynaklarına göre taarruzlar bölgedeki askeri hava üslerine yapılmış olsa da, özellikle Lutsk şehrinde önemli fabrikalar ve kritik üretim tesisleri olduğu bilinmektedir.
Kuzey Sektörü Değerlendirmesi
- Kiev’e mücavir Rus birliklerinin oldukça yavaş ilerledikleri aktarılmaktadır. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri;
- Düşman ikmal hatlarına yönelik baskın nitelikli taarruzlar,
- Bayraktar TB-2 SİHA sistemlerinin hem ikmal hatlarına hem de fırsat hedeflerine karşı iyi kullanımı* (*halihazırda, imha edilen hedef gruplarında 22 lojistik platformu, 7 hava savunma sistemi ve 5 parça 152mm Obüs ön plana çıkmaktadır),
- Seferberlik rezerv kuvvetlerinin (Територіальна оборона ЗС України) motivasyon ve disiplinleri,
- Javelin, NLAW gibi personel tarafından kullanılan anti-tank silahlarının meskun mahal ve banliyö bölgelerinde, taktik birlik seviyesinde oynak savunma konseptlerine uygunluğu,
- 10-15 bin ft. irtifa altına inen Rus sabit ve döner kanatlı unsurlarına karşı personel tarafından kullanılan hava savunma sistemleri (MANPADS) başarısı gibi faktörler ile dikkat çekmektedir.
- Ayrıca, Ukrayna topçu unsurlarının başarısı, birçok açık-kaynaklı istihbarat verisi ile gözlemlenebilmektedir.
- 9 Mart’ta Ukrayna Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), Çernobil Nükleer Santralinin elektrik şebekesinden koptuğunu ve harici güç kaynağını kaybettiğini açıklamıştır. IAEA , “güç eksikliğinin, sahadaki operasyonel radyasyon güvenliğinin bozulmasına yol açması ve teknik personel üzerinde yeni bir baskı oluşturmasının muhtemel olduğunu” belirtmiştir.
Diğer Kritik Trendler
- Ukrayna askeri istihbaratı, cephe gerisinde sivillere yönelik savaş suçları işleyen Rus Milli Muhafız komutanları, ülkeye yönelik olası ağır bombardımanda yer alacağı değerlendirilen Tu-160 ve Tu-95 stratejik bombardıman uçakları filolarının komutanları gibi personelin isim ve rütbelerini açıkça yayımlamaktadır.
- Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı, ‘Ukrayna’nın ABD ile ortak bir biyolojik harp programı olduğu’ gibi bilimsel verilerle desteklenemeyen, sansasyonel iddiaları gündeme getirmektedir. Söz konusu iddaların, muhtemel bir kitle imha silahları kurmacasına zemin hazırlamak için dile getirilmiş olması muhtemeldir. Kremlin, kaybettiği bilgi harbi zeminini geri kazanmaya ve işgalin derinleştirilmesi için gerekli ajandayı oluşturmaya çalışmaktadır.
